ANKARA– Danıştay, Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını hukuka uygun buldu ve binlerce bayanın müdahil olduğu iptal istemi davalarını reddetti.
Danıştay 10’uncu Dairesi’nin 2 üyenin şerhine karşı 3 üyenin oy çokluğuyla aldığı kararın münasebetinde, Anayasanın 104. unsuruna nazaran, memleketler arası antlaşmaları onaylama yetkisinin Cumhurbaşkanına verildiği savunuldu. Karara karşı oy kullanan Yüksek Mahkeme üyeleri ise, “TBMM’nin uygun bulma kanunu uyarınca onaylanarak yürürlüğe giren memleketler arası kontratların yalnızca yürütme organı süreciyle feshedilmesi mümkün değildir” vurgusu yaptı.
Türkiye’nin taraf olduğu yüzlerce memleketler arası muahede olduğunu belirten hukukçu Kerem Altıparmak, Danıştay’ın İstanbul Kontratı kararına nazaran ‘Cumhurbaşkanı bir gecede yüzlerce kanunu tek bir cümlelik kararla kaldırabilir’ sonucu ortaya çıktı. Danıştay’ın “cumhurbaşkanından da büyük bir cumhurbaşkanı” yarattığını söz eden Altıparmak, Danıştay’ın İstanbul Kontratı kararının anayasa değişikliği manasına geldiğini söyledi.
‘BU GECE AİHS’DEN ÇIKIYORUM’ DEDİĞİ ANDA DANIŞTAY’A NAZARAN TÜZEL SORUN YOK’
Danıştay’ın İstanbul Mukavelesi kararına nazaran her kontrattan çıkılabileceği bir durumun ortaya çıktığını söyleyen Kerem Altıparmak, “Bu gece ‘Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden çıkıyorum’ dediği anda Danıştay’a nazaran tüzel hiçbir sorun yok” dedi.
Anayasa’nın 90’ıncı unsurunun, “Sözleşmeler, milletlerarası antlaşmalar kanun hükmünde” vurgusu yaptığını hatırlatan Altıparmak, “Bu ne demek, bir kanunu yürürlükten bile kaldırma ihtimali var” diye konuştu.
“Lozan Antlaşması’ndan da çıkılabilir mi” sorularının tarafına toplumsal medyadan iletildiğini hatırlattığımız Altıparmak, “Lozan anayasada olan bir kontrat değil, bir kurucu antlaşma lakin sonuçta anayasada Lozan’dan bahsedilmiyor. ‘Ben çıkıyorum’ dese ne olur? Memleketler arası hukukta yükümlülüklerin doğar lakin Danıştay’a bakarsanız bu durumda her mukaveleden Cumhurbaşkanı kararla çıkabilir” tabirlerini kaydetti.
‘YASAMA YETKİSİNİ ALIP YÖNETİME DEVRETMİŞ OLUYORSUN’
İdari yargı olan Danıştay’ın bu durumun öngörülüyor olması gerektiğini söz eden Altıparmak’a nazaran, bir hukuk sistemi içerisindeki normların düzeneği o normların birbiriyle alakasının genel kurallarını da ortaya koyuyor. “Sen kanun yapma yetkisini Meclis’e verdiysen, bir memleketler arası antlaşmayla kanunları değiştirme imkânı da varsa artık o bir yasama işlemidir” diyen Altıparmak kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Neden Meclis’e memleketler arası antlaşmaları onaylatıyoruz? Zira kanun kararında oluyor ve o milletlerarası antlaşma senin bütün kanunlarını değiştirebiliyor. Onu da Meclis’in yetkisinden alıp yönetime devretmiş olursun. Bir mukavele yürürlüğe girerken Meclis’in onayını alırken, çıkarken onayını almayınca yasama yetkisini alıp yönetime devretmiş oluyorsun. Bu, bu kadar açık bir şey. Biraz hukuk mantığı olan herkes için böyledir. Bu problem İstanbul Sözleşmesi’yle değil, genel olarak yasama organının yapabileceği bir şeyi alıp yürütmeye verme manasına geliyor. Şu Meclis’in çıkardığı değil, yüz yıldır Türkiye’nin taraf olduğu bütün kontratlar artık yasama organının yetkisinden çıkıp cumhurbaşkanının kolay bir idari sürecine bırakılıyor. Bunun öngörülmemesi mümkün değil. Cumhurbaşkanlığı sistemi dedikleri şeyi diğer bir evreye evriltmiş oldular.”
‘ASLINDA BU BİR ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ’
Danıştay’ın İstanbul Kontratı kararıyla, 2017’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin önünü açan anayasa değişikliğine “Evet” diyenlerin dahi öngöremediği bir yetkiyi cumhurbaşkanına vermiş olduğunu belirten Kerem Altıparmak, “Aslında bu bir anayasa değişikliği. Zira cumhurbaşkanının yetkisini 2017’de olandan da artıran bir durum” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Cumhurbaşkanına 2017 anayasa değişikliğiyle kararname yetkisi verilmişti. Bu yasama gibisi bir düzenleme imkânı vermişti. Ancak artık cumhurbaşkanına kontratlar üzerinde kanun kararındaki antlaşmalarla ilgili tek başına tasarrufta bulunma imkânı vermiş oldular. Aslında bu bir anayasa değişikliği. Danıştay’ın bu kararı, buna onay vermek suretiyle, aslında 2017 Anayasa değişliğini bir adım daha öteye götürdüğü için aslında anayasa değişikliği benim gözümde.”