İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, İstanbul Boğazı’nda kameraların karşısına geçti. İmamoğlu, İBB’ye ilişkin Fehime Sultan ve Hatice Sultan Yalıları’na el konulmak istendiğini açıkladı.
“Yine İstanbul halkının malını gasbetmeye dönük, İstanbul idaresinin İstanbul halkı ismine çabasının önüne ne yazık ki devletimizin öbür kurum ve kuruluşlarını kullanarak, ucunda hangi kişinin, hangi kurumların ya da şirketlerin çıkarının olacağının olacağını şimdi bilemediğimiz; yarın öbür gün daha evvel yaşadığımız trajik bir ekip uygulamaların bir benzerinin yaşanma ihtimalini ön gördüğümüz bir sürecin açıklamasını yapmak için buradayım” diyerek kelamlarına başladı.
“Birinci boğaz köprüsünün çabucak alt kısmında gerimizde Ortaköy’le başlayan ve Kuruçeşme’ye hakikat devam eden bu süreçte çabucak art tarafta iki kıymetli yapıyı görüyorsunuz. Biri daha görünür bir tanesi ise bir şantiye görünümlü iki yapı. Bu iki yapı Osmanlı periyodunun iki değerli bayan sultanına ilişkin. Biri Fehime Sultan öbür de Hatice Sultan Yalıları. Vilayet özel yönetimi ile Türk Hava Yolları DOCO iş birliğinin ortaklı ortasında yapılan 25 yıllık mukavele süreci ve akabinde bu yalıların İBB’ye zamanıyla yaşanan bir kadro konuların tarihçesi. Onun için kısa bir açıklama olmayacak” diyen İmamoğlu, şunları kaydetti:
‘Mülkiyet 8 Ağustos 2014’te İBB’ye devrediliyor’
Gazete Duvar’ın aktardığına nazaran, Büyükşehir belediye süreçleri olgunlaştığında ve vilayet özel yönetimlerinin kapatılmasıyla onlara ilişkin kimi yapıların belirli kurum ve kuruluşlara dağıtılması kelam konusu olmuştu. Bunun biraz öncesinde burası valiliği vilayet özel yönetime ilişkin olduğu devirde 7 Ocak 2009 yılında burası THY ve DOCO ortasında bir kontrat yapılarak 25 yıllığına restore edilerek işletilmesi konusunda bir mukavele imzalandı. 2011 tarihinde yer altına ek otopark yapılmasıyla ilgili bir talep doğrultusunda bu talep uygun görünüyor bu otoparkın yapılması karşılığında mukavele mühleti ek protokol ile 31 yıla çıkarılıyor. Vilayet özel yönetimlerinin kapatılması sonrasında o periyodun yetkilileriyle bir arada valiliğin evre paylaştırma komitesi kararı ile bu mülkiyet 8 Ağustos 2014’te İBB’ye devrediliyor. Bu tarihten sonra bu yapılar İBB’nin mülkü olmuştur. Mukaveleye temel bütün ödemeler de İBB tarafından sürdürülmüştür. Bölümden evvel turizm alanı olan otel işlevine dönüştürülen ve yapının projenin o halde tariflendiği bir süreç sonrasında bu yapılar yeniden otel iken İBB’ye vilayet özel iradesi tarafından devrediliyor. Pazartesi günü buranın İstanbul halkının elinden alınması sürecine dair oluşturulan mesnetin nasıl uydurma olduğuna dair buranın işlev sürecine dönük bir açıklamam olacak. Burası turizm alanı, bir otel binası ve bu biçimde işletilmek üzere kiraya verilmişken tekrar 2014 yılında kanunun yetkiyle kurulan komite tarafından İBB’ye yapının mülkiyeti geçiyor.
‘7 milyon lira civarında bir bedele sahip’
Burada o süreçten sonra takip başlıyor. Bir defa altını çizelim burası 2012 yılında bitirilmesi istenen bir proje. Kontratın 2 ve 9. hususları de açık olarak 3 yıl içerisinde bitirilip başlaması gereken onarım süreci tamamlanmış olması gerekirken 13 yıldır burası bırakın bitişi, durdurulmuş yanlış imalatların olduğu problemli bir sürecin içerisine dahil olmuştur. Biz İstanbul halkına ilişkin her yapıya sahip çıktığımız üzere terk edilmiş ve hiçbir formda ilgilenilmemiş bu yapılara sahip çıkan bir idare olduk. İnşaatın sürdürülmediğini gördük. Tüm ikazlarımıza karşın de faaliyetler devam ettirilmemiştir. Bu kadar bedelli bir mülkün ki yaptığımız bağımsız değerleme firmaların çalışmalarında buraların en az 7 milyon lira civarında bir pahaya sahip olduğu da ortadadır. Münasebetiyle biz bunu bir şirketin insafına terk edemezdik. O bakımdan arkadaşlarıma talimat verdim kontrattan doğan haklarımızı da kullanarak bu mülke sahip çıkmamız gerektiğini söyledim. Arkadaşlarım bir eksper süreci başlattılar. Bu rapor doğrultusunda da mukaveleyi fesih ettiler. Zira binamız sahiden çürümeye terk edilmişti. Burada bilhassa yaptığımız tespitlerde 4 Şubat 2022’de müdafaa heyeti tarihli yazıyla da ispat ediliyor ki yapının çürümeye terk edildiği ortaya konuldu. Münasebetiyle müdafaa şurası tarafından da bize hemen bu yapıya müdahale etmemiz konusunda talimat verildi. Artık binanın üzerinde bitkiler ağaçlar büyümekte. Yapı nitekim sahipsiz.
‘İçeri dahi sokulmadık’
Bina kamuya ilişkin. Bu binayı biz korurken karşımıza talimatlandırılmış kolluk kuvvetleri çıkıyor. Trajikomik, acı bir durum yaşıyoruz. İstanbul’daki idare bunu bize birkaç yerde daha yaşattı. Gerisinde kim var ise bu çeşit davranışları dün kınadığım üzere bugün de kınıyorum. Elbette bazen yapabileceğimiz şeylerin hududunu biliyoruz. Lakin bu usul makus kamu gücünün makus kullanım formların asla unutulmayacağını, yeri geldiğinde hukukun da bu talimatları verenlerden hesap soracağını adım üzere biliyorum. Belediyemiz kendisine ilişkin bu binayı müdafaa altına almak istedi. Ancak ne yazık ki içeri dahi sokulmadık.
‘Arkasında kim var bilemiyorum’
Sözleşmesi mahkeme kararı ile fesih edildi. Lakin bu fesihe karşın binayı işgal eden insanların önüne yeniden kolluk güçleri geçti ve biz binaya giremedik. Kamu çalışanlarına işini yaptırmayan yeniden ne yazık ki kolluk gücü oldu. Onların dayanağı ile kamunun mülkünün korunacağı yerde içerideki kişi ya da bu işin ardında kim var bilemiyorum lakin onlar korundu.
‘Davalar da ne yazık ki bekletiliyor’
Her kezinde kolluk kuvvetleri belediye çalışanlarımızın binaya girişini engelledi. Hatta güç kullanırcasına engelledi. Bu süreçlerin tamamı tutanaklarda var. Mayıs ayından bu yana kaymakamlığın hukuksuz yazısı ile bu alana engellenen girişimiz, ne yazık ki kamu gücü kullanılarak yerine getirilmesi engellenmiştir. Bu bir cürümdür. Aralıktan bu yana resmen gözümüzün önünde işgale uğramış ziyana uğratılan binamıza İBB mülk sahibi olarak alınmıyor. Ne içeri girebiliyoruz ne binayı teslim alabiliyoruz. Arkası arkasına açtığımız davalar da ne yazık ki bekletiliyor yargıda karar verilmiyor.
Kamunun kamuyu şikâyet etmesi kamu ahlakı alan bu ülkenin malını savunmayı kendine şiar edilmiş ben ve arkadaşlarım bu mevzuyu lisana getirmenin ne kadar ağır olduğunun farkındalar. Bu mevzunun sulh içerisinde çözülmesi için tekraren teşebbüslerde bulunduk. Kolay değil yani, devletin bir kurumu devletin bir diğer kurumunun bu kadar ayıp davranışının şahsı müdafaa davranışının açıklanması kolay bir iş değil. Ben şu anda güç bir iş yapıyorum.
‘Tam bir komedya’
Trajikomik durum bitmiyor. Her vakit olduğu üzere yaratıcı hükümet mensuplarının teşebbüsleri bitmiyor. Tarihin binaların baktılar ki İBB bir avuç insanın değil halkın çıkarını koruyacak o vakit biz bu mülkü İBB’nin elinden alalım istediğimiz üzere işi kıvıralım diğerlerine paketlemeye devam edelim. Bakın bu kadar net bir anlayış. Son olan şu valilik tarafından İBB’ye yazı yazılıyor. Bu komik tiyatro Etraf Şehircilik Bakanlığı’ndan başlıyor. Yazarken de yazının münasebeti o kadar komik ki, efendim geçmişte burası İBB’ye devredilmiş lakin aslında burası bir okulmuş. Diyor ki taşınmazların vasfı ve üzerinde kamu hizmetleri dikkate alınarak ilgisine nazaran ilgili yönetimlere zamanının amaçlandığı okul, cami , karakol binası üzere binaların vasfı nazara alınarak belediyeler tarafından tescilinin mümkün olmadığına, yani biz bunu belediyeden alacağız bahsin ilgili ünitesine devredeceğiz. Tam bir komedya. Milletin aklıyla dalga geçme.
Kaldı ki bu çeşit kamu yapılarının dönemlerinde bile diğer kentlerde örnekleri var kamu faydasına kamu yapıların zamanında bile yeniden devredilen kurum haklı görünmüş. Bu halde İBB’den burayı alıp biz burayı tekrar hazineye devredeceğiz valilikte bir kurul kurduk, neymiş ismi periyot tasfiye paylaştırma komitesi. Devredelim tasfiye edelim sonra da paylaştıralım. Nasıl paylaştırılacaksa! Pazartesine bir davet yapılıyor bu heyet marifetiyle İBB’nin mülkünü hazineye devretme teşebbüsü. İBB’den tek üye. Karar verici yani valiliğin kararı altına 6 üye. Zati karar 6’ya 1 yazılmış. Binayı gasbederek almayı hesaplıyorlar.”
Türk Hava Yolları (THY), İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu’nun Fehime Sultan ve Hatice Sultan yalılarıyla ilgili açıklamasına cevap verdi. İmamoğlu’nun açıklamalarının gerçek dışı olduğu savunulurken, “Şirketimize yüklenmiş, 25 yıllık kira müddetinin 31 yıla çıkartılması karşılığında Şirketimiz bu büyük yükün de altına girmiştir. Münasebetiyle, 3 yıl içinde hizmete açma yükümlülüğü ortadan kalkmıştır” tabiri kullanıldı.
THY’den İmamoğlu’na yanıt
THY, İmamoğlu’nun, 2009 yılından beri İBB ile yapılan mukavele çerçevesinde THY, DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş.’nin kiracısı olduğu Hatice ve Fehime Sultan yalıları ile ilgili, “Halkın malı olan yalılar, kim oldukları, ne oldukları, hangi aile mensubu oldukları aşikâr olmayan bireylere peşkeş çekiliyor” kelamlarına ait açıklama yaptı.
Açıklamada, “Hâlihazırda İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) mülkiyetinde olup şirketimizin 2009 yılından beri ‘kiracı’ sıfatıyla elinde bulundurduğu Fehime Sultan ve Hatice Sultan Yalıları ile ilgili olarak, İBB Lideri Sayın Ekrem İmamoğlu’nun 03 Eylül 2022 tarihinde İBB TV’de yayınlanan açıklamalarında yer verdiği gerçek dışı, hukuksal durumu yanlışsız yansıtmayan, yer yer itham ve hatta iftiraya varan açıklamaları tarafımızca hayret ve esefle izlenmiş olup, fiili ve hukuksal gerçeğe muhalif konuların işbu açıklama ile tek tek karşılık verilmesi zarureti doğmuştur. Şirketimiz THY DO&CO İkram Hizmetleri A.Ş., Yalıların 2009 yılından bu yana kiracısıdır. Şirketimizin iki ana ortağı, bayrak taşıyıcı havayolu şirketimiz Türk Hava Yolları (THY) (yüzde 50) ve DOCO İstanbul Catering Restaurant Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’dir (Yüzde 49,997). Şirketimiz, dünyanın en geniş uçuş ağına sahip olan havayolu şirketimiz Türk Hava Yolları başta olmak üzere havayolu firmalarına ikram hizmetleri sunmaktadır” denildi.
‘3 yıl içinde restore edilecekti, 13 yıldır bitirilemedi’ kelamlarına cevap
THY, İmamoğlu’nun ‘3 yıl içinde restore edilecekti, 13 yıldır bitirilemedi’ kelamlarına ise, “2009 yılındaki kira mukavelesine nazaran, yanmış ve yer yer yıkılmış vaziyetteki tarihi yalıların onarımının 3 yıl içinde bitirilmesi ve işletmeye açılması gerektiği doğrudur. Lakin, otel olarak turizme kazandırılacak tarihi Yalıların muhtaçlığını karşılayacak otopark kapasitesi bulunmadığı için Yalıların altına, deniz düzeyinin de altında ve İstanbul Boğazı’nın çabucak yanında bir yer altı otoparkı yapılması İBB tarafından talep edilmiş, böylesine sıkıntı ve maliyetli bir iş, mülk sahibi kamu otoritesi tarafından Şirketimize yüklenmiş, 25 yıllık kira müddetinin 31 yıla çıkartılması karşılığında Şirketimiz bu büyük yükün de altına girmiştir. Münasebetiyle, 3 yıl içinde hizmete açma yükümlülüğü ortadan kalkmıştır” açıklamasında bulundu.
İmamoğlu’nun ‘13 yıldır çürümeye terk edildi‘ kelamlarına karşılık olarak da, “Boğazın iki incisi ve kültür mirasımızın eşsiz iki örneği olan Yalılar, bu niteliklerine uygun biçimde yangın ve yıkıntılardan sonra elde kalan ögeleri, milletlerarası en uygun uygulama standartlarında korunarak ve aslına uygun halde rekonstrüksiyon çalışmaları yapılarak birinci günden beri ihya çalışmalarına devam edilmektedir” denildi.
THY’nin yazılı açıklaması şöyle devam etti;
“Yalılarda şirketimize gelir getirici bir faaliyet başlamamış olmasına karşın, kira kontratında öngörülen kira bedelleri (aylık 3,6 milyon TL), öngörülen artışlar sistemli olarak yapılarak hiçbir aksamaya yer verilmeden 13 yıldır ödenmeye devam edilmektedir. Kamu ziyanı ile ne kastedildiğini anlamak mümkün değildir. Kira bedellerinin yanı sıra, kamuya ilişkin tarihi yapıtların ihyası ve deniz düzeyinin altına otopark inşası için şirketimizce 13 yılda 130 milyon ABD dolarına yakın bir yatırım yapılmıştır. Aslında kamusal bir kazanım olan bu yatırımdan kamu ziyanı diye bahsetmek hayret vericidir. Sayın İBB Lideri açıklamasında yalılarla ilgili bir değerleme yaptırdıklarını ve 7 Milyar TL değerleme sonucu aldıklarını tabir etmiştir. İBB 2040 yılına kadar kiracısı olan yalılar için bu değerleme çalışmasını hangi hedefle yaptırmıştır? Hangi yabancı yatırımcılarla görüşmüştür? İBB yalıları satmak için mevzuat gereği ilgili bakanlıktan müsaade almak zorundadır. İBB yalıları satmak için Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’na ya da Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bir müracaatta bulunmuş mudur? Yarısı devlete ve yarısı borsa yatırımcısı halka ilişkin olan THY’nin bir iştiraki olan şirketimiz 13 yıl emek vermiş ve 130 milyon ABD dolarına yakın maliyetine katlanmış ve nihayet 2023 yılında gelir getirici faaliyetlerine başlayacak iken, bu emek ve yatırıma el koyup yabancı şirketlere tahsis etmek 17 milyon İstanbullunun hakkını korumak mıdır?“
Yalı pürüzüne İBB’den cürüm duyurusu
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada Hatice ve Fehime Sultan Yalıları’na alınmadıklarını belirterek, Cumhuriyet Başsavcılığı’na cürüm duyurusunda bulunduklarını duyurdu. Gökçe, yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:
“İBB Lider Vekili Sayın Dava Latifeler, CHP Küme Başkanvekili Sayın Doğan Subaşı ve İBB üst idaresi ile 16 milyon İstanbullu’ya ilişkin Hatice ve Fehime Sultan Yalıları’na gittik. Kendi mülkümüze girişimiz ve kanundan doğan kontrol hakkımız tekrar hukuka ters formda engellendi. 2014 yılında mülkiyeti İBB’ye geçen Yalılara girişimizin engellenmesi hukuka ters olduğu kadar, Boğaziçi ve Kültür ve Tabiat Varlıkları’na ait mevzuattan kaynaklanan kontrol yetkimizi kullanmamızın engellenmesi de hukuka terstir. Kamu görevlilerini kolluk kuvveti nezaretinde alana sokmayan şirket yetkilileri ve şikayetimizi sürece almayan İlçe Emniyet Müdürlüğü mensupları hukuka ters süreçler gerçekleştirmiştir. Bahsi geçen hukuka alışılmamış uygulamanın faili olan kamu görevlilerine Anayasa’nın “Kanunsuz Emir” başlıklı 137’inci hususunu hatırlatmak isterim. Şikayetimiz İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından sürece alınmadığı için Cumhuriyet Savcılığı’na hata duyurusunda bulunmak zorunda kaldık. Hepimize ilişkin olan, bütün İstanbul’un faydasına kullanılabilecek yapıtları ve 16 milyon İstanbullunun hakkını korumak için Sayın Ekrem İmamoğlu öncülüğünde hukuk gayretimiz devam ediyor.”
İBB Başkan Vekili Sn. @ulkusakalar, CHP Grup Başkanvekili Sn. @DoanSubasi ve İBB üst yönetimi ile 16 milyon İstanbullu'ya ait Hatice ve Fehime Sultan Yalıları'na gittik. Kendi mülkümüze girişimiz ve kanundan doğan denetim hakkımız yine hukuka aykırı şekilde engellendi. pic.twitter.com/8bmQUGrvK9
— Dr. Buğra Gökce (@gokcebugra) September 4, 2022