EYT düzenlemesi için geri sayım başladı. Milyonlarca çalışanı yakından ilgilendiren hususla ilgili açıklamalar peş peşe geliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “EYT’de 1999 öncesi ve 5000 prim gün kuralını değiştirmiyoruz. EYT’den bayanlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl kuralını yerine getirdikleri vakit onlar da bundan istifade edecekler. Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme, hudut koyan bir düzenleme değil” dedi. Toplumsal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz, CNN Türk ekranında EYT ile ilgili akıllarda oluşan soruların karşılıklarını paylaştı.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz’ın konuşmasından öne çıkanlar ise şöyle:
Kademeli yaşla ilgili sorunu olan 4 milyon kişi vardı. Prim olmazsa olmaz ancak yaş kıymetli bir problemdi. Aralık ayında bu torba yasa meclise girecek. Benim öngörüm, birinci etapta 1.5 milyon insanın emekli olacağıdır. Geri kalan 2.5 milyon kişinin de peyder pey emekli edileceğidir. Aralık ayında torba yasa meclise girecek. Ocak ve Şubat ayında birinci 1.5 milyon emekli olacaktır. Burada belirli kaideler var tabi, bayanlarda 20, erkeklerde ise 25 yılın doldurulması lazım. Gün geçtikçe geriye kalan ve koşulları dolduran beşerler emekli olabilecektir. Bununla birlikte de mağduriyetler giderilmiş olacaktır.
Nasıl emekli olunacağını prim giriş tarihi belirlemektedir. Prim kuralı olmazsa olmaz. 1976 ve 99 ortasında erkelerde 5000 ile 5900 gün ortasında prim koşulu var. Bayanlar için de bu kaide 5975 gün. Giriş tarihi ile Emeklilik yaşı belirlediği için giriş tarihinden itibaren primler, 1.5 yıl ortayla devamında da 1 yıl atlayacak halde ilerliyor. Prim kaidesinin o yüzden kesinlikle olması gerekiyor. Sayın bakanın da söylediği oydu. Birinci etapta 1.5 milyon kişi yaralanacak. Bunun akabinde koşulları tamamlayanlar için peyder pey bir emeklilik süreci olacak. Şu anda prim yaş ve yıl koşulunu tamamlayan 1.5 milyon kişi var. Daha sonrasında da bu kuralları yerine getirebilen herkes için emeklilik süreci başlayabilir.
MAAŞ FARKI OLACAK MI?
Yasalar doğrultusunda aylık bir temas oranı var. Yaşınız üzere ögeler bağlayıcı ögeler oluyor. Birinci çalışma EYT için olacak. Bununla ilgili yapılacak çalışmalar var. Bakan Bilgin, ilerleyen dönemde bunun için çalışma yapılacağını açıkladı. Taban fiyat üzerinden priminiz yatırıldığında taban fiyatlanması yapılacak. Primi taban fiyat üzerinden yatanlar yeniden o ölçü üzerinden maaş alacaklardır. Primi minimum fiyattan yüksek yatanlar için de fiyatlar değişecektir. Yasa aralık ayında çıkacak. Yaşı gelenler yalnızca beklemeli.
YAŞI DOLAN 5 BİN GÜNDE EMEKLİ OLACAK MI?
Eğer EYT çıkmamış olsaydı, 5900 gün üzerinden emekli olacaktı.
KAÇ KİŞİ YARARLANACAK?
Tam sayılar bakanlık bünyesinde. Yaşla ilgili olan durum yaştan ötürü kaynakladığı için ek bir kural getirilmeyecektir. Çalışma yılı ve prim günü de değişmeyecektir. Birinci etapta 1.5 milyon insanın sorunu çözülecektir.
STAJYERLER
Stajlarda uzun vadeli sigorta primleri yatırılmadığı için uzun devir primleri görünmüyordu. Stajyerler için de bir çalışma yapılacağını sayın bakan söylemişti. Aralık ayında netleşecektir.
ASKERLİK BORÇLANMASINI ÖDEYİNCE EMEKLİ OLUNABİLİR Mİ?
Süreyle ilgili bir eza yoksa olabilir ancak askerliği saydırdığı için Emeklilik giriş yaşı bir sene geriye gideceği için müddetle ilgili bir sorun yaşanabilir. Onun için bir sonraki yılın beklenmesi gerekebilir. Prim günü 5000 ise 1996 girişliler de emekli olunabilir. Prim günü tamamlayan tüm EYT’liler emekli olabilecektir.