Kemal Kılıçdaroğlu bugün Konya Akşehir’deydi.
‘Baba Ocağı’ olarak isimlendirdiği Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi’ni ziyaret eden CHP başkanı Kılıçdaroğlu Nasreddin Hoca Türbesi ziyaretinin akabinde ‘Büyük Yörük Türkmen’ buluşmasına katıldı.
Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi’nde dua eden CHP başkanının soy kütüğüne ilişkin bir bilgilendirme yapıldı.
Kılıçdaroğlu’nun Konya Akşehirli olduğu, dedesi Seyyid Mahmud Hayrani’nin Kureyşan Ocağı’na mensup olduğu bilgilendirmede, şu tabirler kullanıldı: “Sayın Kılıçdaroğlu’nun ataları Türkmenistan, Afganistan Türkistanı olarak bilinen ve Horasan yakınlarındaki Hayran bölgesinden, Selçuklularla bir arada dalgalar halinde Harran eyaletindeki Adıyaman beldesine, oradan Karaman eyaleti Konya Akşehir’e yerleştikten sonra 1243’te Akşehir’den, 1335’te Kayseri-Sivas bölgesindeki Alaaddin Ertena Beyliğinden ve 1466’da Karaman Beyliği’nden üç dalga halinde Tunceli’ye göçmüşlerdir.”
Kemal Kılıçdaroğlu’nun soyunun, Peygamber Hz. Muhammed’in soyundan gelen Seyyid Mahmud Hayrani’ye dayandığını birinci kere Soner Yalçın yazdı.
Soner Yalçın, 23 Mayıs 2010 tarihinde Hürriyet gazetesindeki köşesinde, “Kılıçdaroğlu hakkında bilinmeyen tek gerçek” başlıklı bir yazı kaleme almıştı.
TRT’DEKİ PROGRAMDA NELER KONUŞULMUŞTU
Soner Yalçın, Kılıçdaroğlu’nun, o devir katıldığı TRT Avrasya televizyonunda yayınlanan bir programın deşifresinin yapılmış halini kendisine gönderdiğini belirtirken, kelam konusu programda Türk kültürü üzerine sohbet edildiği, Kılıçdaroğlu’nun soyunun geldiği tabir edilen Kureyşan Ocağı konusunda konuşulduğunu aktarmıştı.
Kılıçdaroğlu’nun gönderdiği zarftan 15 sayfa çıktığını tabir eden Soner Yalçın, programda yaşananları aktarmıştı.
“Kemal Kılıçdaroğlu’nun ailesi, Kureyşan Ocağı’nın Haydaran Aşireti’ne mensuptu” diyen Soner Yalçın, Kureyşan Ocağı mensubu Kılıçdaroğlu’nun akrabaları ortasında bulunan isimlere de değinmişti.
Soner Yalçın, programda, kelamın nasıl Nasrettin Hoca’ya geldiğini de anlatırken, “Kılıçdaroğlu ile Nasrettin Hoca akraba mı” sorusuna da cevap aramıştı.
İşte Soner Yalçın’ın o periyot kaleme aldığı yazı:
“Kemal Kılıçdaroğlu, tarihî olaylara meraklı bir siyasetçi.
Sürekli okuyup, araştırmalar yapıyor. Kitaplarda okuduğu değişik bilgileri, bulduğu evrakları, fotoğrafları benimle paylaşmasından daima keyif aldım. Bir gün sohbet ederken kelam Dersim’den, Zazalar’dan açıldı. “Size bir zarf göndereceğim; içindeki bilgiler ilginizi çekebilir” dedi. Bir gün sonra zarfı aldım. Okudum. Ne mi yazıyordu?
Kemal Kılıçdaroğlu’nun gönderdiği zarftan 15 sayfa çıktı.
Bunlar TRT Avrasya televizyonunda yayınlanan bir programın kağıda dökülmüş (tape edilmiş) haliydi.
Programın sunucusu Prof. Dr. Alemdar Yalçın’dı.
Kamuoyu Prof. Yalçın’ı; Rahşan Ecevit’in onu DSP genel başkanlığına aday çıkarmasıyla tanıdı. Halbuki kendisi; yıllardır Osmanlı tahrir ve mühümme defterleri üzerine çalışmış; yurt dışı üniversitelerde bulunmuş; Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Merkezi Müdürlüğü’ne başkanlık etmiş; üniversitelerde dekanlık, rektörlük yapmış bir akademisyendi.
Halen Türkiye Bilimsel ve Kültürel Araştırmalar Merkezi Başkanı’ydı.
TRT Avrasya televizyonunda Türk kültürü üzerine konuklarıyla sohbet ediyordu.
Bana gönderilen program tahliline nazaran husus; Kureyşan (Kureyş) Ocağı idi.
Yani Kemal Kılıçdaroğlu’nun soyunun geldiği Kureyşan Ocağı.
Kılıçdaroğlu ailesi Tunceli Nazımiye, Ballıca Köyü’ndendi.
TV programında; Tunceli’deki Kureyşan Ocağı’nın son temsilcilerinden Dede Zabit Güler; Kureyşan Ocağı’nın Gaziantep ve Adıyaman koluna bağlı Zülfikar Dedeoğlu ve Kureyşan Ocağı’nın Gaziler kolunun temsilcisi Zeynel Ertekin vardı.
Bakalım ne demişlerdi…
KÖKENİ NERESİ
Prof. Alemdar Yalçın TV programını şu kelamlarıyla açıyor:
“Kureyşan Ocağı’yla Anadolu’da bir seyahate çıkalım. Lakin öncelikle sizden istediğim bir şey var; lütfen geçmişin birtakım tanımlamalarıyla günümüzü yorumlamayalım. Çağımızın getirdiği bilimsel bilgilere dayanarak, önyargılardan arınmış olarak dikkatli dinleyelim.”
İlk kelamı Tuncelili Kureyşan Ocağı’ndan Dede Zabit Güler alıyor:
“Kureyşan Ocağı demek Horasan demektir. Kureyşan, Horasanlı demektir. Horasan’ın Seydi kentinden çıkıp Erzurum üzerinden -eski ismi Kızıl Kilise- yeni ismi Nazimiye’nin Zeyrek Köyü’ne yerleşmişlerdir. Selçuklu Hükümdarı I’inci Alaeddin Keykubad devrinde geliyorlar. Keykubad Paşaköy’de oturuyor ve Horasan’dan gelenleri huzuruna çağırıyor.”
Prof. Yalçın devreye girip masa üstündeki bir belgeyi göstererek şöyle konuşuyor:
“Alaeddin Keykubad ve daha sonra birtakım Osmanlı Padişahları Kureyşan Ocağı’na Diyarbakır, Erzincan, Adıyaman, Elazığ, Gaziantep, Tunceli yöresinde besicilik yapması için müsaade evrakı veriyor. Ceylan derisi üzerine yazılmış bu evrak işte elimizde mevcuttur.”
Elindeki 6 metre uzunluğundaki soyağacını gösteren Prof. Yalçın, bu dokümanın renkli fotokopisinin Kemal Kılıçdaroğlu’nda da bulunduğunu söylüyor.
Bu evraka nazaran, merkezi Tunceli olan Kureyşan Ocağı’na bağlı 12 kol vardı.
1) Delsinler-Delihasanlar kabilesinden Horembey ismiyle anılan oymağın başı Cafer;
2) Alan kabilesinden Burkent oymağı ve başları Teymur;
3) İlyas kabilesinden Han ismiyle tanınan oymağın başı Hüseyin;
4) Ulusal kabilesinden Bozkır oymağının başı Muhammed;
5) İzol kabilesinden Üç Ayak oymağı ve başları Abdullah;
6) Haydaran kabilesinden Bedirhan oymağı ve başları Ali;
7) Karsan kabilesinden Hançer oymağının başı Mustafa;
8) Lal kabilesinden Baykara oymağından İbrahim;
9) Çakır Tahir kabilesinin başı Mahmut;
10)Dedo kabilesinden Börek Uzun oymağı ve başları Muhammed;
11)Zurvet kabilesinden Duvar Dana oymağından Yusuf;
12)Medin kabilesinden Dik Kınalı oymağın başı Abbas.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun ailesi, Kureyşan Ocağı’nın Haydaran Aşireti’ne mensuptu.
“KONYA-TUNCELİ ETLE TIRNAK GİBİYDİ”
Programda kelam alan Kureyşan Ocağı Gaziantep, Adıyaman koluna mensup Zülfikar Dedeoğlu şu bilgileri veriyor:
“Benim edindiğim bilgilere nazaran de birinci Nazımiye Zeyrek Köyü’ne yerleşiliyor. Kimi olaylar nedeniyle birtakım kollar buradan göç ediyor; Gaziantep’in Şaraküstü (Şehre Küstü) mahallesine yerleşiyorlar. Daha sonra besicilik yaptıklarından Yavuzeli kazasının Kayabaşı Köyü’ne göçüyorlar. Burada hala Kureyşan türbesi var. Bülbül Köyü’nde de türbemiz vardır.”
Zülfikar Dedeoğlu, Adıyaman Terman, Kuşakkaya, Kındıralı yerleşkelerine nasıl göç edildiğini; bugün hala Adıyaman ve Malatya’daki Kureyşan Ocağı’na bağlı aşiretlerden bahsettikten sonra Prof. Alemdar Yalçın, Kureyşan Ocağı’nın Konya ve Akşehir’deki bulunuş öyküsünü bir tespitte bulunarak şöyle anlatıyor:
“Tunceli ile Konya bağlantısını kelamlı gelenekte duyduğumuzda inanamamıştık. İşte bu bizim tarihimizi nasıl ihmal ettiğimizin en değerli göstergesidir. Size bir doktora tezinden bahsedeceğim; ‘Ortaçağ Anadolu’sunda Göçebeler ve Osmanlılar’ Rudi Paul Lindner isimli araştırmacı 1500 tarihli Osmanlı tahrir defterlerine girerek Kureyşan Ocağı’nın Konya’daki izlerini ortaya çıkardı. Konya ve Tunceli o vakitler etle tırnak üzereydi; ayrılmaz iki kesimdi. Kureyşan Ocağı’nın alımlar kolu Konya’da yaşıyordu.”
Ve mevzu Kureyşan Ocağı’nın alımlar koluna geliyor.
Burada bir isimden bahsediyorlar: Seyyid Mahmud Hayrani…
SEYYİD MAHMUD HAYRAN
Kureyşan Ocağı’nın en değerli temsilcilerinden Seyyid Mahmud Hayrani, bir mühlet Hz. Mevlana’nın yanında kalmış, onun hizmetinde bulunmuş ve ondan feyz almıştı. Mahmud Hayrani, daha sonra Akşehir’e giderek inzivaya çekilmek istemişse de kapıldığı ilahi aşkın etkisiyle cezbeye tutularak dağlara düşüp, bir müddet dolaştıktan sonra Akşehir’e dönmüştü.
Hayrani’yi çok seven Hz. Mevlana, vefatına kadar onu hiç unutmamış, gelip gidenlere daima onu sormuştu.
Pek çok kerametinden bahsedilen Hayrani, 1268 tarihinde vefat etmiş; Sultan Dağı’nın eteklerinde, ismini taşıyan, Sultan Mahallesi’ndeki türbesine defnedilmişti.
Bakınız laf lafı açıyor; yazmalıyım; bu türbede mevcut, Türk tahta işlemecilik ve oymacılık sanatının şaheseri olarak kabul edilen üç sanduka, Konya’da oturan Alman Konsolosu’nun planıyla çalındı ve bunlar yurt dışına çıkarılırken ikisi yakalanarak İstanbul’da Türk ve İslam Yapıtları Müzesine’ne kondu. Çalınan öteki sanduka ise hala Kopenhag İslam Yapıtları Müzesi’nde sergileniyor!
Bir not daha eklemeliyim: Seyyid Mahmud Hayrani’nin türbesi 1960’da restore edilmeye başlanmış sonra nedense yarım bırakılmıştır!
Evet, mevzumuzu dağıtmayalım.
TV programında, Kureyşan Ocağı değerli temsilcisi Seyyid Mahmut Hayrani’ye geniş yer ayrıldı. Zira hayat öyküsüne girildikçe altından, Fatih’in Sadrazamı Sinan Paşa ya da Nasrettin Hoca üzere tarihimizdeki değerli isimler yahut İstanbul Kadıköy isminin nereden geldiği üzere mevzular çıktı.
Kureyşan Ocağı mensubu Kemal Kılıçdaroğlu’nun akrabaları ortasında bakalım daha kimler vardı?..
KEMAL KILIÇDAROĞLU’YLA NASRETTİN HOCA AKRABA MI
Asıl ismi, “Ahi Evren” idi.
Kendisine tutkuyla bağlı Anadolu Türkmenleri tarafından “Hace Nasreddin” ismiyle bilindi.
Moğollar’a karşı çaba verirken, 1261 yılında şehit oldu. Bu hücumdan kurtulan talebeleri, bugün bilinen esprili öykülerini yaydılar ve kanılarını Hace Nasreddin ismiyle yaşattılar.
Nasrettin Hoca, Seyyid Mahmud Hayrani’yle tıpkı periyotta yaşadı.
Bu küçük bilgilerden sonra dönelim TRT Avrasya’daki programda kelamın nasıl Nasrettin Hoca’ya geldiği konusuna:
İstanbul’un birinci kadısı olan Hızır Beyefendi (1407–1459), Kureyşan Ocağı’ndan Seyyid Mahmud Hayrani’nin torunlarındandı. O da Sivrihisarlı’ydı.
İstanbul’un Kadıköy ilçesi ismini, kadılık yapan Hızır Bey’e bu yörenin Fatih tarafından arpalık olarak tahsis edilmesinden almıştı.
Hızır Beyefendi kadılık yaparken vefat etti.
Hızır Bey’in üç oğlundan biri, Fatih Sultan Mehmed’in sadrazamlarından Sinan Paşa (1441-1486) idi.
Seceresi şöyleydi: Hoca Sinanüttin Yusufbin Hızırbin kadı Celaleddin bin Seyit Mahmut Hayrani.
Sinan Paşa da Sivrihisarlı doğumluydu.
Genç yaşta devlet takımının en üst makamlarına çıktı; Fatih Sultan Mehmed’in Sadrazamı oldu.
Ancak hala bilinmeyen nedenle ortası açıldı; idama mahkum edildi; ortaya alimler girdi; İstanbul dışına çıkması kaidesiyle affedildi. Sinan Paşa da doğduğu Sivrihisar’a gitti.
Parantez açıp yazmalıyım: Sinan Paşa’nın “Tezkiretü’l Evliya” isimli yapıtının üzerine kim doktora tezi yaptı biliyor musunuz; Celal Bayar’ın Türkolog torunu Emine Gürsoy Naskali.
Konuyu fazla dağıtmadan TRT Avrasya’daki programda Prof. Alemdar Yalçın’ın söylediklerine bakalım:
“İki pahalı araştırmacımız Prof. Dr. Hasibe Mazıoğlu ve Prof. Dr. Mertol Tulum çalışmalar yapmışlar ve Seyyid Mahmud Hayrani’yle Nasrettin Hoca’nın kontaklı olabileceğini söylüyorlar. Ancak kesin bir ispat yok. Seyyid Mahmud Hayrani’nin Sivrihisar’dan yola çıkarak (yine bir Horasanlı olan) Hacı Bektaşi Veli’ye gidişi; Sinan Paşa’nın Sivrihisar’a gelişi; Hızır Bey’in Sivrihisar’la ilişkisi, tüm bunları bilim adamlarımızın araştırması gerekiyor.”
Nasreddin Hoca’nın Türkmenliği konusunda hiçbir araştırmacının başında tek soru işareti yok.
Tuncelili olduğu için Kemal Kılıçdaroğlu’nun kimliği konusunda birçok kişi nedense önyargılı davranıyor. Dersimlilerin Horasanlı olduğunu; Zazaca’nın Kürtçe olmadığını bu sayfada daha evvel yazdım. (“Zazaca Kürtçe Değildir” 20.12.2009 Hürriyet)
Bakınız, kimsenin etnik kimliğiyle bir meselem yok; kişi kendini hangi kimlikte görüyorsa öyledir.
Benim karşı çıktığım önyargılardır.
KILIÇDAROĞLU SEYYİD Mİ
Doğu ve Güneydoğu’da neredeyse her ailenin kendisini, Hz. Muhammed’in akrabası sayıp “Seyyid” dediğini yazıp bunun gerçek olamayacağını yazmıştım. (“Çakma Seyyidler” 23.11.2008 Hürriyet)
Bu nedenle Kuşeyran Ocağı’nın “Seyyid” olup olmadığı konusunda temkinli davrandım. Sanki Horasan Seydi’den geldikleri için mi “Seyyid” ismini aldıklarını düşündüm.
Bu notumdan sonra dönelim TRT Avrasya’daki programa…
Prof. Dr. Alemdar Yalçın program sonunda seyircilerin sorularına karşılık veriyor.
İzleyiciler; Hz. Muhammed’in mensubu olduğu Kureyş kabilesiyle, Horasan’dan gelen Kureyşan (Kureyş) ortasında akrabalık olup olmadığını merak ediyorlar.
Prof. Yalçın bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
“(12 İmamlar’dan) İmam Musa Kazım’ın 24 çocuğu vardı. Bu 24 çocuğundan bir kısmı kız alıp kız verme durumu dolasıyla Horasan’daki kabilelerle akraba oldu. Yani temas İmam Musa Kazım’a kadar gidiyor. Lakin bizim ele aldığımız Kureyşan (Kureyş) ile Hz. Muhammed’in mensubu olduğu Kureyş birebir değil. İlgilerinin olduğunu sanmıyoruz. Ya da şimdilik bilmiyoruz diyelim.”
Kılıçdaroğlu’nun Seyyid olup olmadığını bilmiyoruz.
Fakat bildiklerimiz de var:
12 İmamlar ile akraba olduğu düşünülen Kureyşan (Kureyş) Ocağı’nın nasıl Müslüman olduğu aşikâr miydi?
Evet, Zerdüşt/Yezidi olan Horasan’daki Deylaman (Dersim) halkı 873’te Müslüman oldu.
917’de ise Caferi Sadık mezhebini / Aleviliği kabul ettiler.
13’üncü yüzyılda Moğol istilasından kaçıp Anadolu’ya geldiler.
Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu, “Anadolu’da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650)” isimli çalışmasının 4’üncü cildinde Kureyş Ocağı’nın Oğuzlar’ın Bozok kolunun Beğdili uzunluğundan gelen Türkler olduğunu yazıyor.
Beğdili Türkmenler’i Anadolu’da geniş bir alana yayılmışlardı: Adana, Afyon, Aksaray, Akşehir, Ankara, Antakya, Aydın, Antep, Birecik, Yozgat, Çorum, Diyarbakır, İçel, karaman, Kayseri, Kırşehir, Kilis, Konya, Kütahya, Malatya, Maraş, Mardin, Muğla, Niğde, Samsun, Sivas, Tarsus, Urfa.
Anadolu’daki Oğuz Uzunlukları içinde Beğdili büyüklük olarak; Avşar, Yıva, Kayı, Bayad’tan sonra beşinci sırada gelmekteydi.
Benzer çalışmayı Başbakanlık Arşivi Belgeleri’nde yapan Cevdet Türkay da, “Oymak, Aşiret ve Cemaatler” isimli çalışmasında, Kureyş Ocağı’nın Akşehir Sancağı’na bağlı olduğunu belirtiyor. Türkay da Kureyş Ocağı’nın Türkmen olduğunu yazıyor.
Uzatmayalım:
Kim kendini hangi kimlikte görüyorsa odur.
Öncelik, insan olmaktır!
Kemal Kılıçdaroğlu etnik kimliğiyle değil Türkiye’ye vereceği hizmetle değerlendirilmelidir.”